5 redenen waarom je middenrif de oorzaak van rugklachten kan zijn
5 redenen waarom je middenrif de oorzaak van rugklachten kan zijn
Rugklachten is een veelvoorkomende klacht, die ik als osteopaat vaak behandel. Rugklachten kunnen heel wisselend zijn, maar een spier die hier vaak betrokken bij is, is die van het middenrif. In deze blog vijf redenen waarom deze spier zo belangrijk is.
1.Anatomisch
De middenrifspier zit vast aan de onderrug en aan de onderste ribben. De functie van het middenrif is het uitzetten van de onderste ribben zodat inademen mogelijk wordt. Veel spierspanning of het minder goed functioneren van het middenrif kan, omdat het vast zit aan de onderrug, zorgen voor rugklachten of rugstijfheid.
Een andere belangrijke functie van het middenrif is het stabiliseren van de onderrug. Als het in je rug geschoten is of als je pijn in je rug hebt, wil je lichaam automatisch je rug “beschermen”. Verschillende spieren verstijven om meer stabiliteit te garanderen in je onderrug. Door de stabiliserende functie van het middenrif zal dit een van de eerste spieren zijn die reflexmatig gaat “verkrampen”.
2. Doorbloeding
Als we denken aan herstel na een blessure, denken we aan doorbloeding. Het verbeteren van de doorbloeding heeft altijd een positief effect op rugklachten. Denk bijvoorbeeld aan beweging (wandelen/fietsen). Dat verbetert de doorbloeding en is noodzakelijk voor het herstel van iedere vorm van fysieke klachten.
Het middenrif speelt een grote rol in de doorbloeding. Het hart is natuurlijk de motor van de doorbloeding en pompt het bloed door je lichaam. Het hart ligt op het middenrif en is door bindweefsel aan het middenrif verbonden. Het middenrif zorgt ervoor dat met inademen de ribben zich uitzetten waardoor de longen zich met zuurstof kunnen vullen. Maar het uitzetten van de ribben heeft ook een functie voor de doorbloeding. Door het behandelen of oefeningen van het middenrif verbeter je de doorbloeding naar de onderrug waardoor je sneller herstelt.
3. Het lymfesysteem
De lymfe wordt niet vaak als reden opgegeven voor rugklachten. Maar het speelt wel degelijk een belangrijke rol in chronische klachten. De lymfe is het drainagesysteem van het lichaam, oftewel de afvoer. Zit de afvoer verstopt en werkt het minder goed (ook wel stagnatie genoemd) dan zullen “afvalstoffen” minder goed afgevoerd worden. Bij een ophoping van afvalstoffen en ontstekingsmediatoren zullen ontstekingen in je lichaam minder goed herstellen, wat klachten in stand kan houden.
De meeste lymfeknopen liggen in de buik, onder het middenrif. Beweging zorgt voor een activatie van de lymfe en dus voor een betere afvoer van “afvalstoffen”. Door het constant uitzetten van de ribben tijdens het ademhalen, vindt er constant beweging plaats in je buik. Zo beweegt een nier, door middel van de ademhaling, wel 600 meter op een dag.
Is er een verminderde functie van je middenrif à zal er minder beweging in je buik zijn à dat zorgt voor stagnatie van lymfevloeistof (een verminderde afvoer), afvalstoffen worden minder goed afgevoerd à dat kan de rugklachten in stand houden.
4.Organen
Er zijn veel organen die direct verbonden zijn aan het middenrif. Boven het middenrif zitten de longen en het hart vast aan het middenrif. Onder het middenrif vind je de maag, lever, galblaas, darmen en nieren. Door middel van bindweefsel zitten deze organen vast aan het middenrif. Problemen met deze organen, bijvoorbeeld maagontstekingen, darmklachten, nierstenen en galblaasontsteking, kunnen doordat ze anatomische met elkaar verbonden zijn ook zorgen voor problemen ter hoogte van het middenrif. Dat geeft een chronische spanning op het middenrif wat rugklachten kunnen veroorzaken.
5. Stress
Langdurige stress kan veel verschillende klachten veroorzaken, waaronder spanning in de spieren en rugklachten. Een verklaring voor de verhoogde spierspanning is dat er bij overmatige stress een verminderde functie van het middenrif is. Stress kan ervoor zorgen dat we oppervlakkerig gaan ademen, Geen buikademhalingen, maar vanuit onze spieren in de nek. Door een verminderd gebruik van het middenrif en een verminderde expansie van de onderste ribben kan er een verhoogde spanning blijven op het middenrif.
Hoe darmen de oorzaak kunnen zijn van rugklachten
Osteopathie is eigenlijk alles behalve ‘vaag’ of ‘zweverig’ en legt juist hele directe verbanden. Een mooi voorbeeld is ‘rugpijn die vanuit de darmen komen’. Hoe kunnen de darmen de oorzaak zijn voor onderrug klachten? Dat leg ik hieronder uit.
Psoas
In het plaatje zie je twee spieren. De psoas, deze spier zit vast aan al de onderrug wervels (zie ook eerdere posts) en aan de andere kant aan de heup. De iliacus begint aan de bekkenrand en zit samen met de psoas ook vast aan de heup. Deze twee spieren samen noem je ook wel de iliapsoas. Op het plaatje zie je ook het eerste deel van de dikke darm (ook wel ceacum genoemd), dit deel van de dikke darm staat direct in relatie met de iliapsoas. De dikke darm en de ilapsoas zijn met bindweefsel (fascia) verbonden aan elkaar. Het bindweefsel bestaat uit verschillende lagen zodat er beweging plaats kan vinden tussen de darm en de spieren.
Oorzaak van rugklachten
In geval van een (lichte) ontsteking van dit gedeelte van de darm of na bijvoorbeeld een blinde darm operatie, kan het bindweefsel tussen de darm en de iliapsoas gaan verkleven (fibrosis). In een normaal functionerend lichaam zie je dat er beweging is van de darm ten op zichte van deze spier, maar in het bovengenoemde geval bewegen deze structuren niet meer ten opzichte van elkaar. De verschillende lagen bindweefsel zijn verkleefd. Dit zorgt voor veel spanning in dit gebied, de spier zal chronisch onder spanning blijven staan. Bindweefsel reageert heftig op ontstekingen en bevat de meeste pijnreceptoren. Bij een ontsteking komen er stoffen vrij waardoor de pijn receptoren nog sensitiever worden en dus nog meer pijn zullen geven.
Als osteopaat zijn wij getraind om deze bindweefsel spanning te verminderen, zodat de spier eindelijk kan ontspannen en de rugklachten zullen verminderen. Mijn osteopathiepraktijk is gevestigd in Helmond.
De machtige psoas!
De machtige psoas en onderrugklachten!
Nederland is weer in lock-down, dat betekend dat we weer meer thuis zijn en waarschijnlijk weer meer zitten, wat zorgt voor meer onderrugklachten. De psoas-spier is onze heupbuiger, lange tijd zitten betekent ook een lange tijd een verkorte positie van onze psoas-spier.
Anatomie
De psoas zit vast aan alle onderrug wervels (L1 t/m L5) maar de psoas is ook de enige spier die vast zit aan alle tussenwervelschijven van de onderrug (behalve L5-S1), vanuit daar hecht de psoas aan op de heup. De psoas is dus de verbinding van je rug naar de heup. De functie van deze spier is het buigen van de heup en speelt dus een belangrijke rol in het bewegen, bijvoorbeeld bij het optillen van het been bij het lopen.
Diafragma
De psoas is verbonden met veel andere structuren in het lichaam. In het menselijk lichaam zijn spieren aan elkaar verbonden d.m.v. fascia. De psoas zit vast aan de onderrug maar als we de psoas verder omhoog volgen zien we dat de aanhechting over vloeit in een andere, heel belangrijke spier: het diafragma (de middenrif spier). Het diafragma is vooral verantwoordelijk voor de ademhaling. Als we de Psoas volgen richting de heup zien we dat de fascia van de psoas ook overloopt in de fascia van de bekkenbodem spieren.
Onderrugklachten
We zien dat deze spieren werken als één geheel, de ene spier beïnvloed de andere spier en hebben een zeer belangrijke functie in de stabiliteit van de onderrug. Een verminderde functie (verkorting of verzwakking) van de bovengenoemde spieren kan dus de reden zijn van je onderrugklachten.
Levensstijl
Een zittende levensstijl kan ervoor zorgen dat de psoas verkort. Een verkorte psoas kan zorgen voor een verhoogde compressie op de onderrug wat klachten kan veroorzaken. Omdat de psoas ook aanhecht op de heup kan het dus ook zorgen voor een verhoogde spanning in de heup.
Maar ook lange tijd stress hebben kan spanning geven op de psoas. Als we lange tijd onder stress staan gaan we vaak minder goed ademen vanuit het middenrif en gaan we juist hoger zitten in onze ademhaling (vanuit de nek en schouders). Door dit minder efficiënte gebruik van je middenrif kan hier een verhoogde spanning ontstaan. Doordat de psoas en het middenrif met elkaar verbonden zijn kan deze middenrifspanning weer zorgen voor spanning op de psoas en pijn of ongemak geven in de onderrug.
Wat is dus belangrijk voor een pijnvrije rug en een goede functionerende psoas? BEWEGING!
Fascia
Als we de psoas echter omlaag volgen zien we dat deze ook verbonden is (dmv van fascia) aan de spieren aan de binnenzijde van het been, van heup tot enkel. Het is dus niet moeilijk voor te stellen dat een verkorting van de psoas kan gaan trekken aan deze spieren en zo zelfs kan leiden tot klachten aan de enkel of voet.
De verbindingen van de psoas gaat echter nog dieper en is via fascia verbonden aan verschillende organen zoals de dikke darm en de nieren. Door de connectie van de psoas tussen middenrif en nier kan de nier ongeveer 600 meter per dag, op en neer, afleggen onder invloed van de ademhaling! Door de innige verbinding tussen nier en psoas kunnen nierproblemen voor een verhoogde spanning op de psoas zorgen en zo onderrugklachten geven (gelukkig is dit andersom nooit het geval).
Wat ik met dit artikel over de psoas wilde laten zien is dat één spier nooit op zichzelf staat, maar altijd verbonden is met tal van andere spieren/ gewrichten/ organen. Dit maakt dat de bron van bepaalde klachten niet altijd voor de hand ligt en men soms al jaren rondloopt met klachten, waarvoor soms ook al meerdere specialisten gezien zijn zonder (blijvend) resultaat. Het is de taak van een osteopaat om verder te zoeken en de bron van het probleem aan te pakken.
Wat is een manipulatie?
Manipulaties
In mijn osteopathie praktijk in Helmond krijg ik regelmatig de vraag of ik even iemands nek of rug kan ‘kraken’, ook wel manipuleren genoemd. Dat kan, maar wat gebeurt er nou eigenlijk ?
Voordat een ruggenwervel gemanipuleerd wordt, gaan we eerst kijken of een wervel ‘geblokkeerd’ is of ‘vast’ zit. Aan de ruggenwervels zitten kleine gewrichtjes, dit maakt je rug beweeglijk. Bij een geblokkeerde wervel zit de bijbehorende (multifidi) spier zo gespannen om dit gewricht, dat je daar een verminderde bewegelijkheid hebt, oftewel je rug voelt stijf.
Bij een manipulatie geven we een kleine, korte impuls op het gewricht. Hierbij wordt de zenuw in het desbetreffende gewrichtje geprikkeld. Deze zenuw geeft de impuls door aan het ruggenmerg, wat op zijn beurt informatie doorstuurt naar de gespannen spier die om het gewrichtje van de wervel zit. De gespannen spier ontspant hierdoor en zorgt ervoor dat er weer meer bewegelijkheid is in de rug. De rug voelt vaak losser en mobieler. Nu is het belangrijk om gebruik te maken van deze vernieuwde mobiliteit en te gaan bewegen om te zorgen dat het los blijft!
Bij de manipulaties worden geen wervels recht gezet. Een manipulatie is een neurologische prikkel welke zorgt voor een ontspanning in de spier, wat de bewegelijkheid hersteld. Het krakende geluid is een bijkomstigheid die voortkomt uit een gasbelletje wat ontsnapt uit het gewricht.